Latein für Rechtswissenschaften (SBP-Prüfung)

Hier finden Sie alle Informationen zur Prüfung Latein für Rechtswissenschaften für die Studienberechtigungsprüfung. Um an dieser Prüfung teilnehmen zu können, müssen Sie bereits zur SBP zugelassen sein.

Bei der Studienberechtigungsprüfung im Prüfungsfach Latein für Rechtswissenschaften werden Kenntnis des im Studium des römischen Rechtes und in der heutigen rechtswissenschaftlichen Fachsprache erforderlichen Wortschatzes vorausgesetzt.

Prüfungsinhalte

Für alle Informationen zu Prüfungsinhalten und Vorbereitungsliteratur sind die Prüfer*innen verantwortlich.

Detaillierte Informationen zur Prüfung an der Universität Wien: Die Zahlen verweisen auf das Buch Hausmaninger/ Selb, Römisches Privatrecht, Böhlau, 9. Auflage (2001)

Recht und Rechtsquellen

  • ius, fides, 16, 28f
  • lex, privata, publica 21, 31
  • lex contractus 31
  • plebiscitum 7
  • senatus consultum 8, 33
  • constitutio principis 33f (edictum, rescriptum, decretum, mandatum)
  • edicta magistratuum 23
  • responsa prudentium 25
  • ius edicendi, respondendi 23f, 34
  • ius civile, ius naturale, ius gentium, ius honorarium 29f
  • ius publicum, privatum 30
  • ius cogens, dispositivum 31
  • ius strictum, aequum 26
  • agere, cavere, respondere 25
  • praetor – iudex 23
  • edictum praetoris 24
  • actio und exceptio
  • edictum perpetuum 24
  • adiuvandi, supplendi, corrigendi gratia 24
  • Elementarliteratur, institutiones 40
  • libri ad edictum, libri ad Sabinum 39
  • Kommentar und System 38f
  • leges duodecim tabularum 16–18
  • Justinianische Kodifikation 52–56
  • Digesten (Pandekten) 52–55
  • Codex 52, 55
  • Institutionen des Gaius 40 f; Justinians 55
  • Novellen 56
  • Glossatoren 56–60
  • Konsiliatoren 60–62
  • Rezeption 62–64
  • Naturrechtslehre, rationalistische 64
  • rechtshistorische Schule 67
  • Pandektistik 67
  • Moderne Kodifikationen 65–69

Personenrecht

  • Rechtsfähigkeit 76f
  • Status, libertatis, civitatis, familiae 73–75
  • civis, peregrinus 74
  • commercium, conubium 74
  • servus, homo, mancipium 78
  • ingenuus, libertus, patronus 84
  • manumissio 82f
  • quaestio status 85
  • juristische Person 88–91
  • Handlungsfähigkeit: Geschäfts- und Deliktsfähigkeit 86
  • infans, inpuberes, puberes 86f
  • minores vigintiquinque annis 87
  • furiosus, prodigus 88
  • tutor, tutela 108f
  • curator, curatela 112

Familien- und Eherecht

  • familia, cognatio, adgnatio 91f
  • pater familias; filius, filia familias 92
  • patria potestas, manus 92f
  • emancipatio 95 Ehe, affectio maritalis 96f
  • iustum matrimonium 97
  • confarreatio, coemtio, usus 99
  • repudium 103
  • pater est quem nuptiae demonstrant 95
  • dos, onera matrimonii 105

Sachenrecht

  • res (Begriff) 118
  • res in patrimonio – res extra patrimonium 119
  • res divini iuris: sacrae, sanctae, religiosae 119
  • res publicae: communes omnium, in publico usu 119f
  • res mancipi – nec mancipi 120
  • res mobiles– immobiles 120f
  • res consumptibiles – non consumptibiles 121
  • vertretbare – unvertretbare Sachen 121
  • teilbare – unteilbare Sachen 121
  • res corporales – incorporales 119
  • corpora ex cohaerentibus 122
  • corpora ex distantibus (Gesamtsache) 122
  • Pertinenz (Zubehör) 122
  • Akzession (Bestandteil) 122
  • fructus 123

Besitz

  • possessio 123
  • possessio civilis 124
  • possessio ad interdicta 125
  • possessio iusta – iniusta 125
  • possessio vitiosa 125
  • Eigenbesitz – Fremdbesitz 125f
  • possessio naturalis 127
  • corpore et animo apiscimur possessionem 128
  • corpore et tactu, oculis et affectu 129
  • solo animo 130
  • traditio brevi manu 130f
  • constitutum possessorium 131
  • Besitzerwerb durch Gewaltunterworfene
  • animo nostro – corpore alieno 132
  • et animo et corpore alieno 132
  • per liberas personas adquiri nobis nihil potest 133
  • interdictum 136

Eigentum

  • dominium ex iure quiritium 140
  • bonitarisches Eigentum 141
  • Miteigentum 142
  • Eigentumsbeschränkungen 143
  • Nachbarrechte 145f
  • Immissionen 146
  • originärer und derivativer Eigentumserwerb148
  • mancipatio 149
  • in iure cessio 151
  • traditio 151f
  • usucapio 153
  • res habilis, lex Atinia, reversio ad dominum 154
  • tempus 154
  • iusta causa 155
  • bona fides 155f

Eigentum (Fortsetzung)

  • mala fides superveniens non nocet 156
  • occupatio 158
  • res nullius 158
  • fera bestia 158
  • thesaurus 159
  • res derelicta, Fund 159
  • Fruchterwerb, seperatio, perception 160
  • accessio, confusio, commixtio 161f
  • implantatio, alluvio, avulsio 161
  • superficies solo cedit 161
  • accessio cedit principali 161
  • tabula picta 162
  • adplumbatio, ferruminatio 162
  • specificatio 163
  • actio ad exhibendum, dominium dormiens 162

Eigentumsschutz

  • rei vindication 165
  • Aktiv-, Passivlegitimation 166
  • ficti possessors: is qui dolo malo desinit possidere; is, qui litem se obtulit 167
  • actio Publiciana 170
  • actio negatoria 171
  • iura in re aliena: dingliche Rechte an fremden Sachen

Servituten

  • servitus 172
  • Prädial- und Personalservituten 172
  • praedium dominans – praedium serviens 172
  • Rustika- und Urbanalservituten 172f
  • servitus in faciendo consistere nequit 173
  • Reallast 173
  • vicinitas, utilitas 173
  • ususfructus 175
  • usus 177
  • habitatio 177
  • emphyteusis 178
  • superficies 179

Pfandrecht

  • fiducia 180
  • fiducia cum creditore contracta 180
  • pignus, hypotheca 181
  • conventio pignoris 182
  • pignus contractum 182
  • pignus legale, pignus iudiciale 184
  • pignus tacitum 184
  • invecta et illata 184
  • lex commissoria 185
  • actio pigneraticia in rem 186
  • actio pigneraticia in personam 187
  • superfluum 187
  • ius offerendi ac succedendi 188

Obligationsrecht (Schuldrecht)

  • obligatio: vinculum iuris 193
  • omnis obligatio vel ex contractu nascitur vel ex delicto 197
  • Kontrakte, Delikte, Quasikontrakte, Quasidelikte 197
  • Obligation und Durchsetzung 194
  • negotia stricti iuris – negotia bonae fidei 200
  • obligatio naturalis 198
  • Verträge nach Leistungsverpflichtungen 201
  • Rechtsgeschäft und seine Bestandteile
  • condicio, dies, modus und Nebenabreden 201–205
  • damnum – poena 205
  • damnum emergens – lucrum cessans 283
  • Stipulation 208
  • Realkontrakt 212
  • mutuum, Definition 213
  • Klagen 214
  • Sonderformen: Anweisungsdarlehen, Vereinbarungsdarlehen 214
  • commodatum 216
  • Haftungsmaß beim commodatum 217
  • Utilitätsprinzip 217
  • depositum 219
  • Haftungsmaß beim depositum, relativer dolus 219
  • depositum irregulare 220
  • Konsensualkontrakte 224
  • Konsens und Dissens 234
  • Willensmängel: error, metus, dolus 235
  • emtio venditio, Synallagma 225
  • Verpflichtungs- und Verfügungsgeschäft
  • Spezies und Genusskauf 226f
  • Preis und Ware: pretium certum, verum, iustum 230
  • laesio enormis 230
  • obligatio alternativa, facultas alternativa 228
  • emptio rei speratae, emptio spei 231
  • Unmöglichkeitslehre 232
  • impossibilium nulla est obligatio 232
  • verbotene und unsittliche Leistungspflichten aus dem Kauf 236
  • periculum: Leistungs- und Preisgefahr, Gewährleistung 239
  • Rechtsmangel (Eviktion) 241
  • Sachmangel 242
  • Mangelschaden, Mangelfolgeschaden 243
  • locatio conductio rei 247
  • Pflichten aus dem Mietverhältnis 247f
  • Dauerschuldverhältnis 249
  • locatio conductio operis, operarum 250
  • societas 253
  • culpa in concreto 254
  • Beendigung der societas 255
  • mandatum 256
  • Ende des Mandats 258
  • Innominatkontrakte 260
  • negotiorum gestio 267
  • condictio indebiti 271
  • condictio ob rem 272
  • Bürgschaft 292f
  • Solidarschuldverhältnis 298
  • mora debitoris, creditoris 213
  • compensatio 316
  • damnum iniuria datum 280
  • lex Aquilia 281
  • Voraussetzung einer Haftung aus Schadenersatz 281
  • Kausalität und Kausalitätstheorien
  • occidere, mortis causa praestare, urere, frangere rumpere

 Informationen zur Prüfung an der Universität Wien

/

  • Literatur zur Vorbereitung für das Prüfungsfach Latein für Rechtswissenschaften an der Universität Wien

    Empfohlene Basisliteratur zur Erarbeitung der Antworten:

    • Hausmaninger/Selb, Römisches Privatrecht, Böhlau, 9. Auflage (2001)
    • Benke/Meissel, Juristenlatein, Manz, 3. Auflage (2009)

     

    Vertiefend:

    • Benke/Meissel, Übungsbuch Römisches Sachenrecht, Manz, 11. Auflage 2018
    • Benke/Meissel, Übungsbuch Römisches Schuldrecht, Manz 9. Auflage 2019

     

    Allgemein zur Einführung in die Rechtswissenschaft:

    • Meissel/Ofner/Perthold-Stoitzner/Windisch-Graetz, Grundbegriffe der Rechtswissenschaften, Manz, 3. Auflage (2016)

Prüfungsinformationen

  • Art der Leistungskontrolle
    • Mündliche Prüfung
  • Dauer
    • ca. 20 Minuten 
  • Erlaubte Hilfsmittel
    • keine

Prüfer*in

Univ.-Prof. Mag. Dr. Franz Stefan MEISSEL

Bei Fragen zur Prüfung wenden Sie sich bitte an die oben genannte Person.

Die Kontaktdaten finden Sie in unserem Vorlesungs- und Personenverzeichnis u:find.

 Diese Einzelprüfung ist relevant für:

Studienrichtungsgruppen mit Pflichtfach Latein für Rechtswissenschaften

 

Studienrichtungsgruppen mit Wahlfach Latein für Rechtswissenschaften

  • keine